CHƯƠNG TRÌNH GIỜ CANH THỨC “TINH THẦN ÁTXIDI”

Ngày 27/10/1986, tại thành phố Átxidi, quê hương của Thánh Phanxicô, Chân phước Giáo hòang Gioan Phaolô II đã có sáng kiến tổ chức “Cuộc gặp gỡ cầu nguyện cho hòa bình”. Và cũng kể từ ngày đó, chính ngài đã khai sinh ra thuật ngữ "Tinh thần Átxidi".
"Tinh thần Átxidi" không chỉ nhắc chúng ta nhớ tới khuôn mặt của một đấng thánh yêu chuộng hòa bình và hòa giải, đề cao tinh thần bao dung, sự tha thứ và khiêm tốn, khích lệ sự tôn trọng và đối thọai để giải quyết các mối xung đột, mâu thuẫn, bất đồng;
"Tinh thần Átxidi" không chỉ nhắc chúng ta đến một biến cố trọng đại cách đây một phần tư thế kỷ, khi đáp lại lời vị cha chung, 70 đại diện các tôn giáo lớn trên thế giới đến gặp gỡ nhau và cầu nguyện cho hòa bình của thế giới;
Nhưng "Tinh thần Átxidi" còn nhắc chúng ta đừng quên rằng: lửa thù hận, bạo lực, khủng bố, chiến tranh, ganh ghét, ích kỷ, bất công, đàn áp đang bùng phát tại nhiều nơi trên trái đất, gây óan than, đau khổ và chết chóc cho rất nhiều anh chị em chúng ta; và chính họ đang cần chúng ta sống liên đới, chia sẻ cả tình thần lẫn vật chất và nhất là cầu nguyện cho họ.
"Tinh thần Átxidi" còn nhắc chúng ta là các Kitô hữu, những người Phan sinh, đặc biệt giới trẻ phan sinh là môn đệ của thánh Phanxicô, đừng quên ơn gọi của chúng ta là trở nên khí cụ bình an của Thiên Chúa. Nhờ quyền năng Thánh Thần Chúa, xin Người biến chúng ta thành những chứng nhân can đảm và trung thành cho hòa bình và công lý, trở nên những người thợ nhiệt thành và sáng tạo xây dựng nhịp cầu hòa giải, tình huynh đệ và chuyển thông niềm hy vọng cho xã hội lòai người hôm nay.
Và trên hết, "Tinh thần Átxidi" nhắc chúng ta nhớ rằng: chính Chúa Giêsu Kitô là hòa bình của chúng ta. Vậy giờ đây, cùng nhau tụ họp quanh ánh lửa Phục sinh là chính Chúa Kitô đang hiện diện nơi đây, cùng nhau lắng nghe Lời Chúa, xin Chúa dạy chúng ta sống theo Lời Người và thành tâm khấn cầu ơn tha thứ, ơn hòa giải với Người và với nhau, đồng thời nguyện xin Người ban ơn bình an cho tòan thể nhân lọai.

Càng đọc, có lẽ chúng ta càng thấy chua xót vì phải chứng kiến bất lực của thiện chí trước bạo tàn đang hoành hành khắp thế giới ngày một gia tăng. Bởi đó ta muốn oán thù những người đã gây nên cuộc chiến; tôi muốn tiêu diệt những người gieo rắc đau thương, vì tôi coi họ là kẻ phá hoại hòa bình. Nhưng chính trong cảm nghĩ đó, tôi mới chợt nhìn thấy rằng: nếu tôi oán thù, căm giận, ước muốn tiêu diệt kẻ khác, thì chính tôi lại đang mất bình an, đang phá hoại hòa bình.
Thì ra, trách nhiệm việc đánh mất sự bình an không phải bắt đầu tìm ở nơi người khác, mà phải bắt đầu trong tôi. Khởi điểm xây dựng hòa bình là chính lòng tôi.
Vậy xây dựng làm sao đây? Thiên Thần bảo: có thiện tâm sẽ có hòa bình.
Thiện tâm là tôn trọng công lý, nghĩa là chu toàn bổn phân đối với Chúa và tha nhân. Thiện tâm là biết yêu thương. Thương yêu là cho đi sự tốt bằng ước muốn, thái độ, việc làm và tiền của. Và vì yêu thương là cho đi sự tốt đẹp, nên tôi phải biết tha thứ, chịu đựng, phải biết thông cảm, không được phán đoán xấu ai, không được nói hành bôi nhọ ai.Do đó, thiện tâm đòi tôi phải khiêm nhường nhiều lắm. Khiêm nhường như trẻ thơ vô tội, không ác ý, không thù hằn, không kiêu căng ích kỷ.
Chúa Hài đồng trong máng cỏ là hình ảnh bình an, vì Ngài bé nhỏ, vì Ngài khiêm nhường. Tôi phải bắt chước noi gương Ngài và tôi phải bắt đầu xây dựng tự lòng tôi.
Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết cố gắng tự thắng chính mình, tự thắng ích kỷ và kiêu căng để thực hiện công lý và tình thương, xây nền cho hòa bình chân chính.

Trong thời gian Thánh Phanxicô lưu trú ở thành Gu-bi-ô, có một con chó sói vừa to vừa dữ, xuất hiện quanh vùng. Chó sói bắt gia súc, bắt người ta, không trừ lớn nhỏ. Cứ vài hôm chó sói lại lảng vảng đến gần thành một lần, ai nấy đều sợ hãi. Ai có việc gì đi đâu khỏi thành phố, phải võ trang giáo mác gậy gộc như đi đánh giặc. Lại phải đi thành đoàn năm bảy người. Nếu nhỡ một mình gặp chó sói, thì giáo mác gậy gộc cũng vô ích. Vì thế ít ai dám ra khỏi thành phố.
Thương hại dân chúng, Thánh Phanxicô quyết tâm ra đi tìm con chó sói. Ai can ngăn Ngài cũng chẳng nghe. Ngài gọi thêm mấy anh em Ngài. Cha con đặt hết tin tưởng vào Chúa, làm dấu Thánh Giá, rồi ra đi. Một số đông dân cư, sợ sệt, đi theo xa xa, Phanxicô tiến thẳng vào chỗ sói ở.
Kìa ! Trước mặt mọi người, một con chó sói rất to, đang há hốc mồm, gầm gừ nhảy xổ ra định cắn Phanxicô. Thánh Nhân bình tĩnh, giơ tay làm dấu Thánh Giá, rồi gọi chó sói:
- Anh sói ! Anh bước lại gần đây ! Nhân danh Chúa Kitô, tôi ra lệnh cho anh không được cắn tôi và những người theo tôi.
Lạ không ! Phanxicô vừa làm dấu Thánh Giá xong, con chó sói liền ngậm mõm, không dám xấn xổ nhảy lại nữa. Chó sói nghe theo, ngoan ngoãn như một con chiên con, đến phủ phục dưới chân Thánh Nhân.
Thánh Nhân dịu dàng bảo :
- Này anh sói, anh đã phá phách vùng này nhiều lắm rồi. Anh đã phạm nhiều tội ác. Chúa có cho phép anh đâu mà anh dám sát hại và làm cho nhiều sinh vật do Chúa tạo thành phải bị trọng thương? Anh cắn loài vật ăn thịt chưa đã, anh còn cắn chết người ta là hình ảnh Chúa ... Dân thành oán anh lắm! Họ coi anh như một kẻ thù không đội trời chung. Nhưng, này anh sói, tôi muốn anh làm hòa với họ, và đừng làm hại họ nữa. Anh không làm hại họ nữa thì họ sẽ tha thứ tội trước cho anh. Người và chó sẽ không săn đuổi anh nữa.
Phanxicô nói dứt lời, chó sói cúi đầu, vẩy tai và ngoe nguẩy đuôi ra dấu nhận lời và muốn giữ như thế. Phanxicô nói tiếp :
- Này anh sói, anh đã bằng lòng giữ hòa hiếu với dân chúng như vậy, tôi hứa sẽ nói với dân chúng cung cấp đủ thức ăn cho anh. Anh sẽ không sợ cơn đói da diết hành hạ anh nữa. Tôi cũng biết vì đói cho nên anh mới làm càn. Này anh sói, tôi đã hứa với anh như vậy, anh cũng phải hứa với tôi đừng bao giờ sát hại người ta và loài vật nữa. Anh có hứa không ?
Chó sói gật đầu ra hiệu xin hứa. Thánh Phanxicô nói thêm :
- Anh sói ạ ! Tôi muốn rằng anh phải làm một dấu hiệu gì để đảm bảo lời anh hứa. Như thế tôi mới có thể tin anh được.
Nói xong, Thánh Nhân giơ tay ra. Chó sói ngoan ngoãn, giơ chân phải lên, thân mật đặt vào lòng bàn tay Phanxicô. Bắt chân anh sói xong, Thánh Phanxicô nói tiếp :
- Bây giờ, nhân danh Chúa Kitô, tôi ra lệnh cho anh theo tôi vào thành. Anh đừng sợ gì hết. Chúng ta sẽ nhân danh Thiên Chúa, lập lại hòa hiếu giữa anh và dân chúng.
Chó sói theo Phanxicô đi, ngoan ngoãn như một con chiên hiền lành. Dân chúng thấy việc lạ lùng như thế, ai nấy đếu bỡ ngỡ. Tin đồn lan rất nhanh. Khắp thành phố, già trẻ lớn bé, đàn ông đàn bà, đều tuôn đến công trường ...
Khi dân chúng tề tựu đã đông, Thánh Nhân liền đứng lên giảng một bài. Ngài quả quyết rằng: vì tội lỗi dân chúng, cho nên Chúa mới để cho phải chịu tai nạn chó sói như vậy. Nhưng lửa hỏa ngục đối với người bị án phạt đời đời còn đáng sợ hơn miệng sói dữ. Sói dữ chỉ giết hại được thân thể chứ không giết hại được linh hồn. Ngài nói :
- Miệng một con thú nhỏ đã làm cho bao nhiêu người sợ hãi, huống chi là cửa hỏa ngục. Cửa hỏa ngục còn đáng sợ hơn nhiều. Anh chị em thân mến, anh chị em hãy trở về với Chúa, ăn năn đền tội. Bây giờ Chúa đã cứu anh chị em khỏi miệng sói dữ, sau này Ngài lại cứu anh chị em khỏi lửa hỏa ngục.
Giảng xong, Thánh Nhân còn dặn thêm :
- Anh chị em hãy nghe tôi. Anh sói đây đã hứa với tôi, cam kết với tôi rằng: anh làm hòa với mọi người, không dám đả động đến loài gia súc hay bất cứ một người nào trong anh chị em, nếu anh chị em cung cấp cho anh sói thức ăn mỗi ngày ...
Dân chúng nghe nói đều đồng thanh hứa nuôi anh sói mãi. Đang lúc mọi người hiện diện, Thánh Phanxicô nói với anh sói :
- Còn anh, anh sói, anh đã hứa sống hòa hảo với mọi người đây phải không? Anh không sát hại người cũng như gia súc nữa chứ ?
Con chó sói cúi đầu, phủ phục xuống, vẩy tai, ngoắt đuôi, cố tỏ ra anh muốn giữ những điều kiện hòa bình Phanxicô đã đưa ra. Thấy thế, Phanxicô nói tiếp :
- Này anh sói, tôi muốn anh làm lại cử chỉ cam kết anh đã làm với tôi lúc nãy ngoài thành, để dân chúng ở đây có thể tin rằng: anh sẽ không lỗi lời hứa tôi đã bảo đảm với mọi người.
Chó sói lại một lần nữa đặt chân vào tay Thánh Nhân.
Còn dân chúng, vì sẵn lòng mộ mến Phanxicô và đã nghe nói nhiều chuyện lạ về Ngài, nay lại thấy Ngài hoán cải được sói dữ, ai nấy đều đồng thanh reo mừng, cám ơn Chúa đã cho Thánh Nhân đến thành phố của họ, cứu họ thoát khỏi nạn sói dữ ............

Ngày nay, khi hoà bình thế giới lại bị đe dọa trầm trọng và loài người đứng trước những vấn đề to lớn hệ trọng như nạn khủng bố, chạy đua vũ trang, ô nhiễm môi trường sinh sống, bất công trong các quan hệ quốc tế và đặc biệt trong các trao đổi thương mại giữa các nước giàu và các nước nghèo v.v. thì rất nhiều người trong Giáo Hội Công Giáo và cả ngoài Giáo Hội lại hướng nhìn về Thánh Phanxicô Assisi. Tại sao? Một vị thánh sống cách đây hơn tám thế kỷ, thử hỏi Ngài có gì để nói với chúng ta hôm nay trước những vấn đề nóng bỏng như trên? Ngài có thể dạy ta điều gì, đặc biệt trong việc hành động cho hoà bình?
Phanxicô, con người của hoà bình và hoà giải,không những mơ về một thế giới hoà bình và hoà hợp, mà hơn nữa Ngài đã dấn thân cổ võ và hoạt động cho một thế giới như thế.
Năm 1226, vào những ngày cuối đời nằm trên giường bệnh, Phanxicô rất đau lòng khi nghe tin Đức Giám Mục và ông Thị trưởng Assisi kình địch nhau. Vị Giám mục thì ra vạ tuyệt thông cho ông thị trưởng, còn ông này thì cấm không ai được mua bán hoặc ký kết khế ước với Đức Cha. Phanxiô nói với anh em: “Thật là xấu hổ cho chúng ta những người làm tôi Chúa, vị Đức giám mục và ông Thị trưởng thù ghét nhau như thế mà chẳng ai đứng ra hoà giải”

HDV 2: Hoà bình là một trong những giá trị cơ bản mà cha thánh Phanxicô ấp ủ và thực hiện suốt cả cuộc đời. Là một người sống Tin Mừng triệt để, Ngài không thể làm ngơ trước một xã hội xâu xé, đầy bất công và hận thù, bạo lực và chiến tranh. Mỗi lần bắt đầu giảng, Ngài đều nhắc tới Hoà bình với lời chào: “Xin Chúa ban bình an cho anh chị em” (1 Cel 23). Ngài quan niệm nhiệm vụ rao giảng Tin Mừng như một sứ mạng hoà bình và giao cho các môn đệ sứ mạng đó. Ngài nói với họ:
“Anh em rao giảng hoà bình bằng lời nói, thì cũng phải an hoà trong lòng mình. Đừng làm dịp cho người khác tức giận và vấp ngã, nhưng chớ gì mọi người thấy thái độ hiền hoà của anh em cũng sẽ biết sống hoà bình, nhân hậu và thuận hoà, bởi vì ơn gọi của chúng ta là săn sóc người bị thương, băng bó kẻ bị dập gãy và kêu gọi kẻ lầm lạc trở về”. (Ba người bạn số 58).
Bản thân Ngài nhiều lần can thiệp để hoà giải những phe nhóm kình địch và những thành phố lâm chiến. Rất tiêu biểu cho thái độ của Thánh Phanxicô là chuyến đi Palestin cùng với đoàn quân Thập Tự năm 1218. Vì tinh thần tôn trọng con người và các nền văn hoá, cha thánh Phanxicô cảm thấy ngỡ ngàng phần nào trước chỉ thị của Đức Giáo Hoàng Innocentio III loan báo cuộc Thập Tự chinh lần thứ 5 chống lại người Hồi Giáo nhằm chiếm lại Thánh Địa. Bởi thế, tuy Ngài cùng đi nhưng không phải như một chiến binh, mà trong tư cách một sứ giả Hoà Bình. Không vũ khí tự vệ, Ngài đến trước đạo quân Hồi giáo và xin phép được gặp vua Hồi. Sử sách kể rằng thái độ bao dung và kính trọng của Thánh Phanxicô cũng như tinh thần yêu chuộng hoà bình của ngài đã để lại ấn tượng tốt đẹp sâu sắc và hơn nữa đã gây được lòng thiện cảm của nhà Vua.

HDV 2: Tinh thần hòa bình của Cha Thánh thực ra là chính tinh thần của Chúa Giêsu, một tinh thần mà thế gian không hiểu được như Chúa đã nói: “Thầy để lại bình an cho anh em, Thầy ban cho anh em bình an của Thầy. Thầy ban cho anh em không theo kiểu thế gian” (Ga 14,27). Sự bình an mà Chúa Giêsu ban tặng, phát xuất từ của lễ tình yêu của Người, như thánh Phaolô đã giải thích : “Chính Người (Đức Giêsu Ki-tô) là bình an của chúng ta: Người đã liên kết đôi bên, dân Do-thái và dân ngoại, thành một; Người đã hy sinh thân mình để phá đổ bức tường ngăn cách là sự thù ghét” (Ep.2,14).
Chúa Giêsu đã thiết lập hòa bình giữa loài người nhờ Máu Người đổ ra trên Thập giá. Vì thế, khi các môn đệ của Chúa Giêsu muốn xây dựng hòa bình mà không muốn chấp nhận Thập giá, thậm chí còn muốn dùng những phương tiện của thế gian (như óc thống trị, bạo lực, vũ khí …), thì đó không còn là hòa bình theo tinh thần của Chúa Giêsu nữa.